Pełen prostoty i harmonii, północny pejzaż zespolony z mentalnością, spokojem i refleksyjnością mieszkańców fascynował Pisarza, czego wyraz dał w opowiadaniu Słońce w kuchni (1938). W książce Gniazdo łabędzi (1962) pisał: Jednak dla tego, komu nieobca zostanie literatura, dla kogo otworzy się cały czar wiejskiego duńskiego pejzażu – z jego pałacami, chatkami i romantycznymi oberżami – dla tego, kto odczuje w historii tej ziemi jej poetyckie oderwanie od zagadnień targających nieraz niepotrzebnie wnętrznościami innych państw, Dania stanie się na pewno krajem kochanym, tak jak stała się dla mnie. W Dziennikach wspominał o poczuciu bliskości z duchem Północy, którego melancholia i powaga odpowiadały jego własnej wrażliwości.

Znajomość języka duńskiego pozwoliła Iwaszkiewiczowi nie tylko na dogłębne poznanie kultury tego kraju (Szkice o literaturze skandynawskiej, 1977), ale obrodziła także tłumaczeniami. Dość wspomnieć przekłady dzieł dwóch największych w przekonaniu Iwaszkiewicza Duńczyków: Hansa Christiana Andersena i Sørena Kierkegaarda, a oprócz nich Hermana Banga, Johannesa von Jensena czy Lecka Fischera. W uznaniu zasług zarówno literackich, jak i dyplomatycznych Iwaszkiewicz został odznaczony w 1935 Orderem Dannebroga – drugim najwyższym duńskim odznaczeniem państwowym.

Nie sposób wyczerpać złożonego zagadnienia związków Jarosława Iwaszkiewicza z kulturą duńską w kilku wydarzeniach festiwalowych oraz w towarzyszącej im wystawie przygotowanej przez Macieja Koszewskiego. Mamy jednak nadzieję, że staną się one inspiracją do dalszych poszukiwań.

Wystawa potrwa do końca stycznia 2026 roku.

O FESTIWALU:

Festiwal jest kontynuacją rozpoczętego w 2021 roku cyklu wydarzeń prezentujących tradycje Domu Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów, jako miejsca symbiozy sztuk, obszaru otwartego na różne kultury i czerpiącego z ich różnorodności. Festiwale 2021 i 2022 dotyczyły relacji z kulturami żydowską i ukraińską, edycja 2023 była poświęcona związkom Stawiska z kulturą francuską a ubiegłoroczna – z kulturą włoską.

Do Stawiska przyjedzie jeden z ciekawszych głosów współczesnej polskiej prozy. Pisarka, literaturoznawczyni i podwójna laureatka Nagrody Literackiej Nike 2025 (głosami Jury i Czytelników) za poruszającą książkę Wczoraj byłaś zła na zielono opowie o kulisach procesu twórczego i łączeniu tego, co osobiste, z tym, co uniwersalne .